غم و شادی از نگاه مولانا

غم و شادی از انفعالات و کیفیّات نفسانی محسوب می شوند؛ غم نتیجه تأثّرِ نفس است از حصول امری مکروه و شادی زاد? تأثّر آن از امری مطلوب و دوست داشتنی. پژوهش حاضر، به بررسی دیدگاه حضرت مولانا جلال الدّین، دربار? غم و شادی و معانی و مفاهیم مختلف آن می پردازد؛ بر این اساس ابتدا به غم و متفرّعات آن از قبیل: عوامل ایجاد غم، عوامل برطرف کننده غم و ... پرداخته، سپس واژه شادی و عوامل ایجاد کننده آن را مورد بررسی قرار می دهد. از دید مولانا غم و شادی را می توان به دو نوع مذموم و محمود تقسیم کرد. غم و شادیِ مذموم از نفس انسان (و یا انانیت او) ناشی می شود و غم و شادی محمود و مقبول از قلب او. با توجه به مشرب عرفانی مولانا، گاه این دو واژه از نظر معنایی متحول می شوند. بدین معنی که، شادی و غمِ عاشق، گریه و خنده اش، قبض و بسطش، فرح و ملالش هم از جنس دیگری است و در نهایت سبب ایجاد رضایتمندی او نسبت به معشوق ازلی می شود. در اینجاست که غم و شادی در هم تلفیق می شوند. درباره این موضوع یعنی غم وشادی از نگاه مولانا تا به حال کارهای زیادی صورت گرفته است ولی بیشتراین پژوهش ها در آثار منظوم مولانا صورت گرفته و تحقیق حاضر این موضوع را در آثار منثور مولانا نیز مورد بررسی قرار داده است. ونیز بحثی کوتاه از نظر روایات دینی و عقاید اندیشمندان و عرفا در این باره آورده شده است.